Şizotipal Kişilik Bozukluğu

Şizotipal Kişilik Bozukluğu ; A kümesi kişilik bozuklukları arasında yer almaktadır. Şizotipal kişilik bozukluğunu; düşünce ve davranışlarda gariplik olarak bilinir. Diğer yandan olağandışı kişisel özellikler, kişinin kendi yeteneklerine ilişkin doğaüstü inançlar, ilişkilerde alınganlık, sosyal ilişkilerde kuşkuculuk ve şüphecilik, algılanan ilişkilerde yanılmalar olarak ifade edebiliriz. Bu bahsedilen durumlar şizotipal kişilik bozukluğunun belirtileri olabilir. Bu tür davranışlar ve düşünceler ise kişinin sosyal yaşantısını kısıtlar. İnsan ilişkilerini zorlayıcı bir konuma getirir. Gelin isterseniz sizinle şizotipal kişilik bozukluğunu derinlemesine inceleyelim.

Şizotipal Kişilik Bozukluğu Nedir

Şizotipal kişilik bozukluğuna sahip bireyler yaşamlarında dengeli ve istendik şekilde başarı elde etmekte zorlanır. Başarı elde etmekte zorlandıkları için ise yaşamlarında ilerleyemediklerini hisseder. Bu noktada şizotipal kişilik bozukluğunun dikkat çeken dört temel düşüncesi mevcuttur. Bu noktada paranoid düşünceler, çevresindeki insanları merkeze alan referans düşünceleri, doğaüstü inançlara ilişkin büyüsel düşünce ve meydana gelen yanılsamalardır.

Şizotipal kişilik bozukluğu yaşayan bireyler algıladıkları olayları olağandışı deneyimleriyle ifade eder. Büyüsel düşünce tarzı geliştirir. Çevresinde var olan kişilere kuşkuyla yaklaşır. Toplumsal anlamda sosyal kaygı yaşar. Kendilerini insan ilişkilerinden geri çeker. Toplumsal normlar çerçevesinde garip bir iletişim tarzı benimser. Garip davranışlar sergiler. Bu noktada kişiler yeri geldiğinde kendilerini bu topluma değil başka bir oluşuma ait hisseder.

Şizotipal Kişilik Bozukluğu Yaygınlığı

Genel nüfusta %3 ile %5 arasında görülmektedir. Bu noktada aile öyküsünde şizofreni tanısı almış bireylerde daha fazla görülmektedir. Cinsiyet açısından ise erkeklerde kadınlara oranla daha fazla görülmektedir. Yapılan çalışmalar çevresel ve psikolojik faktörlerden ziyade genetik faktörlerin daha fazla ön planda olduğunu göstermektedir. Şizotipal kişilik bozukluğu; çevredeki kişilerden şüphe duyar. İnsan ilişkilerinde zayıflık, iletişim kuramama, ilişkileri sürdürmede yaşanan zorluklar, bilişsel çarpıtmalar, algısal çarpıtmalar, kişinin yaşamında meydana gelen davranışlarda tutarsızlık ya da topluma uygun olmayan davranış olarak ifade edilebilir.

Şizotipal Kişilik Tanı Kriterleri

• 1- Kişilerarası ilişkilerde alıngan düşünceler, bahsedilen konuları kendi üzerine algılama ve konuları – düşünceleri içselleştirme
• 2- Kişilerarası ilişkilerde davranışları etkileyen , toplumsal algıların ya da normal normların dışındaki inançlar, düşünceler ya da büyüsel düşünce tarzları
• 3- Olağandışı algıların sonucunda yaşantıların ortaya çıkacağını düşünme, bedende olduğu düşünülen algısal yanılsmalar
• 4- Olağandışı farklı ve aykırı düşünce tarzı, bu düşünce tarzıyla tutarlı konuşmalar
• 5- İnsan ilişkilerinde güvensizlik, kuşkuculuk ve kuşkucu düşünce tarzı
• 6- Uygunsuz ya kısıtlı olarak duyguları ifade etme
• 7- Olağandışı davranış, büyüsel inançlar, farklı giyim tarzı ve görünüm
• 8- Yakın arkadaş edinememe, yakın çevre dışında sosyal ilişki kuramama, kurulan sosyal ilişkilerin ise kısa süreli olması
• 9- Sürekli tekrarlayan toplumsa kaygı, tetiklenen kaygının baş etme becerilerini sekteye uğratması

Şizotipal Kişilik Bozukluğu Belirtileri

ŞKB olanlar, kendilerini insan ilişkilerinde yetersiz ve uyumsuz gösterdikleri için insan ilişkilerini şimdi ve burada yaşayamazlar. İnsan ilişkilerinde yaşanan ve hissedilen yabancılaşma, depersonalizasyon şizotipal kişilik bozukluğu olan kişilerin yaşamlarında gerçekdışı inançların daha da artmasına, anlamsız olarak yaşam olaylarının algılanmasına ve ortaya çıkan yoğun / yorucu duygularla baş etmede zorluklar oluşturur. Kişi kendisine yaratmış olduğu gerçeklik dünyasında yaşar, böylece karşılaştıkları durumları kendi gerçeklik dünyasına göre yorumlarlar. Bu düşünceler ise kişilerin psikotik yaşantılarının ortaya çıkmasına zemin hazırlar.

Yapılan çalışmalar ve araştırmalar sonucunda şizotipal kişilik bozukluğu ile şizofrenide görülen bazı boyutların birbirine benzer olduğu, olağandışı düşünme tarzlarından dolayı şizofreninin daha hafif bir formu olarak da ifade edilmektedir.

ŞKB belirtisi olan kişiler genelde yakın çevresinin zoruyla doktor kontrolüne ikna edilir.

Şizotipal Kişilik Bozukluğu Tedavisi Nasıldır?

Bilişsel Davranışçı Terapi en çok tercih edilen tedavi yöntemidir. Genellikle ilaçlı tedavi ve psikoterapi aynı anda devam eder. Ayrıca yapılan çalışmalarda obsesif kompulsif bozukluk ve sosyal kaygının ŞKB’ye eşlik ettiği belirlenmiştir.

Bu anlamda şizotipal kişilik bozukluğuyla ilgili bilgi almak için sitemizde görev alan online psikolog ve psikolojik danışmanlardan online tarapi alabilirsiniz.