Pozitif Psikoloji

Pozitif psikoloji kuramının temsilcisi olarak Martin Seligman kabul edilir. Seligman , kızıyla konuşurken arasında geçen sohbet sonucunda pozitif psikoloji kuramının gerekli olduğuna inanmıştır. Bir gün çocuğu bahçede oynarken dayanamayarak çocuğuna kızar. Bu duruma istinaden kızı bir gün babasına sızlanmayı bıraktığında kendisine kızacağını bıraktığını düşündüğünü ifade eder. Böylece Seligman , durumun öğretici boyutunu ele almaya başlar. Sadece bakış açısını değiştirmenin faydalı olmadığını , yanlış hareketlerin de düzelmesi gerektiğini ifade eder. Dünya Sağlık Örgütü sağlıklı insanı sadece fiziksel sağlık olarak ele almaz. Fiziksel , ruhsal , sosyal olarak iyi halde olan insan tam sağlıklı olarak kabul edilir.

Instagram sayfamızı takip edip bize destek olmak ister misiniz?

Pozitif Psikolojinin Doğuşu

Pozitif psikoloji kişiyi bir bütün olarak ele alır. Kişi fiziksel , ruhsal ve sosyal olarak iyi halde olmalıdır. Bu yüzden kişinin sadece probleminin olmaması önemli değildir. Bunun yanı sıra birey her alanda iyilik halinde olmalıdır. Problem odaklı psikoloji yaklaşımları kişinin problemini ortadan kaldırmayı hedefler. Ancak bu yeterli değildir. Problem ortadan kalktığında yerine iyilik hali geçmelidir. İkinci Dünya Savaşı öncesinde kuramlar kişinin iyilik haline de odaklanıyordu. Ancak savaş sonrası odak tekrardan sorunları merkeze aldı. Bu nedenle kişinin psikolojik iyi oluşu arka plana atıldı. Bu durumla ilgili yapılan çalışmalarda Türkiye’de %20’lik kesimin psikolojik açıdan kendisini kötü tanımladığı ifade edilir. Yani psikoloji alanı geri kalan %80’lik kısmı göz ardı etti.

Bu nedenle sadece olumsuz durumlara odaklanmaktan ziyade kişinin ruh haline odaklanmamız gerektiği gerçeği ortaya çıktı. Bu yaklaşım günümüzde pozitif psikoloji olarak karşımıza çıkar. Yazımıza devam edelim.

Pozitif Psikoloji Nedir

Pozitif psikoloji bireyin hayata bağlanmasına ve hayatını bulunduğu konumdan daha iyi yere götürmesine katkı sunar. Kişi için neyin daha iyi olduğuyla ilgilenir. Bu nedenle zayıf yanlardan ziyade güçlü yanlar merkeze alınır. Evet, bazen hayatta düştüğümüz anlar olur. Kendimizi çok mutsuz, keyifsiz ve çaresiz hissederiz. Tüm bu duygular hayatın bir gerçeği ve parçasıdır. Ancak bunlar yanında çözüm üretme gücü de bizde saklıdır. Ürettiğimiz çözümler bizim daha sağlam adımlar atmamıza yardım eder. Diğer yandan sağlıklı insan tanımı da zaten bunu gerektirir. Evet, düşebiliriz. Düştükten sonra düşüşü nasıl yorumlamamız daha önemlidir. Bu nedenle mutlaka dizlerimiz kanayacaktır. Ancak kabuk bağlama süreci bizim daha inançlı olmamıza da katkı sağlar.

Pozitif psikolojiye göre bireyin rahatsızlığının azaltılması yeterli değildir. Bu nedenle iyilik halinin artması birinci hedeftir. Yaşamımızı daha kaliteli hale getirmeliyiz. Yani birey hayatında sadece nört durum için mücadele etmez. Artıya geçmek için hareket eder.

Pozitif Psikoloji ve Psikolojik Danışma

Pozitif psikoloji ve psikolojik danışma sürecinde kişinin olumlu taraflarıyla ilgileniriz. Bu yüzden sadece klinik konulara ilgi duymaz. Bu nedenle sadece patolojik durumlara değil her alana açık bir çalışma modelidir. Diğer yandan özellikle ülkemizde psikolojik danışmanlık ve rehberlik alanında önleyici hizmet modeli olarak karşımıza çıkar. Problemin ortaya çıktıktan sonra ortadan kaldırılması zaman alır. Bu nedenle daha sorun ortada yokken engelleriz. Pozitif psikoloji bu konuda PDR alanının oldukça önemli bir paydaşıdır. Çünkü kişi içinde bulunduğu durumdan daha kaliteli bir hayat yaşar. Böylece yaşam kalitesi de fakrına varmadan değişir.

Psikoloji alanının sadece problemlerle ilgilendiğine dair derin bir kanı var. Oysa pek çok kuramsal yaklaşım sorundan önce problemi merkeze alır. Çözüm odaklı yaklaşım kişinin görmediği kör alanlarını görmesine yardım eder. Çünkü kendimizi yorgun hissettiğimizde gözlerimiz de görmez olur. Bireyin güçlü yönlerine odaklanmak sorunlu davranışların otomatik olarak azalmasına yardım eder. Böylece önleyici model de devreye girmiş olur. Yani insan daha az enerji harcayarak daha fazla kazanç elde eder.

Pozitif Psikoloji Uygulama Alanları

Pozitif psikoloji insanın var olduğu her alanda uygulanır. Çünkü insanın gelişmesini ve iyileşmesini merkeze alır. Bireyi geliştirmek her şeyden daha önce gelir. Pozitif psikoloji problemli görmezden gelmez. Evet, problem oradadır. Kişinin kendisini olumsuz duygularla kaplanmış hisseder. Terapist olarak bizler ise bunu fark ederiz. Ancak yapılan çalışmalar depresyon, anksiyete gibi alanlarda da etkili olduğunu ortaya koymuştur. Depresyon korkulan bir yüzdür. Kişinin harekete geçmesini sanki sonsuza kadar engeller. Ancak pozitif psikoloji bu tür duygu durumlarının ortadan kalkmasına ya da azalmasına yardım eder.

Yaşam içerisinde bizim alanımız bir süre sonra deforme olur. Sadece zayıf ve eksik yanlarımızı görürüz. Kendimizi daha fazla suçlarız. Bunları kendime çok yapıyorum dediğinizi duyuyor gibiyim. Bu nedenle olumluya odaklanmak sadece yanlış olanı onarmak değildir.. doğru olanı da inşaa etmektir. Doğruyu ne kadar sağlam inşaa edersek bize katkısı o kadar fazla olur.

Bu tür yaklaşımlar sadece ruh sağlığı alanında değil eğitim , meslek , sevgi ,içgörü ve gelişim alanıyla da birebir ilgilidir. Çünkü kişi kendi hayatına rol ve yön verir.

Pozitif Psikoloji Kavramları

Pozitif psikoloji kavramları psikolojik iyi oluş , öznel iyi oluş, iyimserlik , umut , akış , pozitif dayanıklılık , travma sonrası gelişim, karakter güçleri olarak karşımıza çıkar. Ancak bu tür alt başlıkları daha sonraki yazımızda ele alacağız.

Yazımıza devam edecek olursak eğer kişi genelde kendisini daha iyi tanımak ister. Hayatına yön vermek ve hayatını geliştirmek temel hedefidir. Ancak bunlar için cesaretli olması gerekir. Bu tür adımları atacak cesareti elde eden kişiler yaşamındaki değişiklikleri de fark eder. Bazı zamanlarda kendimize o kadar kör kalırız ki adım atmak bile istemeyiz. Pozitif psikoloji bu konuda kişinin kendi yaşamını dizayn edeceğine inanır. Çünkü her insan içsel bir güç taşır. Bu içsel güç kendisini geliştirmesine katkı sağlar.

Pozitif Psikoloji Terapi Oturumları

Pozitif psikoloji terapi oturumları 14 seanstan oluşur. Bu seansları ele alacak olursak eğer;

• 1.Oturum: Kuramın temel bir tanımnı yaparız. Pozitif kaynaklar gündeme alınır. Duygular , bağlılık , ilişkiler, anlam ve başarı bu kaynaklar arasında yer alır. Seans sonunda danışandan sonunu mutlu bitirecek şekilde bir öykü yazmasını isteriz. Daha sonra kendi güçlü yanlarını tespit etmesini isteriz.
• 2.Oturum: Karakterin güçlü yanları ele alınır. Bunlar üzerine konuşuruz. Hayat içerisindeki etkisini tartışırız. Daha sonra danışandan yine kendi güçlü yanlarını listelemesi isteriz. Diğer yandan ise iki yakınına iletmek için bir form veririz.
• 3.Oturum: Olumlu duyguları ele alırız. Amaç belirleriz. Güçlü yönler üzerine somut davranışlar konuşuruz. Danışana yaşamındaki en iyi üç şeyi yazması isteirz.
• 4.Oturum: Danışandan olumsuz duyguları ifade etmesini isteriz. İyi ve kötü anıların danışanların sorunları üzerindeki etkisini el alırız. Oturum sonunda danışandan üç kötü anısını ve etkilerini yazmasını isteriz.
• 5.Oturum: Bağışlayıcılık konusunu konuşuruz. Bağışlama mektubu yazmasını isteriz.
• 6.Oturum: Minnettarlık üzerinde dururuz. Minnetini sunamadığı birine minnet sunmasını anlatan bir mektup yazmasını isteriz.
• 7.Oturum: Önceki oturumları kontrol ederiz.
• 8.Oturum: Danışanın en iyiye ulaşmak yerine mevcut durumdan memnun olmasını konuşuruz. Memnun olma planı yapılır.
• 9.Oturum: Danışandan yaşamındaki olumsuz durumları düşünmesini isteriz. Olumsuz duyguların nasıl ortadan kalktığı ve açılan yeni kapıları konuşuruz. Ardından ise danışandan hayatında açılan ve kapanan üç kapıyı yazmasını isteriz.

Bu oturumlar eşliğinde diğer oturumlara devam edilir.

Siz de psikolojik destek talep ediyorsanız ana sayfada yer alan online psikolog ve psikolojik danışmanlardan online terapi desteği alabilirsiniz.