Terapi

Koşulsuz Kendini Kabul Nedir

Koşulsuz kendini kabul, bireyin kendini değerlendirme ve öz saygı arayışını ifade eder. Böylece kişi başkaları tarafından onaylandığına bakmadan kendini tam ve koşulsuz olarak kabul eder. Burada asıl dikkat edilmesi gereken nokta yapılan davranışların doğru ve yetkin olmasıdır. Böylece koşulsuz kendini kabul ortaya çıkar. Terapi sürecinde istisnasız pek çok kez bu duruma tanık oluruz. Seans anında dahi kişi yaptığı davranış için terapistten onay bekler. Çünkü kendisine olan güveni düşüktür. Burada asıl amaç kişini hata yapabileceğini kabul etmesidir. Evet, siz de hata yapabilirsiniz. Çünkü bu en doğal hakkınız. Yaptığınız hatalar başkaları tarafından çok sert eleştirilmiş olabilir. Bu davranışı sizin de devam ettirdiğiniz gerçeği terapide çok net ortaya çıkar.
İçindekiler
1. Koşulsuz Kendini Kabul Nasıl Olur ?
2. Özellikleri Nelerdir 
3. Koşulsuz Kendini Kabul Kişiyi Nasıl Etkiler
4. Terapide Kendini Koşulsuz Kabul
5. Nasıl Ortaya Çıkar
6. Koşulsuz Kendini Kabul Öğrenilir mi

Koşulsuz Kendini Kabul Nasıl Olur

Aslında soru cümle içinde gizli. Diğer insanlardan alınan onay, saygı ya da sevgi size yeterli gelmez. Çünkü asıl problem sizin kendi içinizdedir. Bu noktada dışsal uyarıcılardan sıyrılmamız gerekir. Hatalı ya da eksik davranışlar ortaya çıksa dahi kendinizi kabul etmelisiniz. Burada her ne olursa olsun, bilerek hata yapmak dışında, kişi kendisini bütün olarak kabul eder. Diyelim ki yapmanız gereken bir işte hata oldu, eksik yaptınız. Bu sizin yetersiz ya da aptal olduğunuz anlamına gelmez. Sonuçta bazı şeyler gözünüzden kaçabilir. Bunu nasıl telafi edeceğiniz üzerine yoğunlaşmanız kendinize olan saygınızı da yükseltir. Diğer bir örnek ise diyelim iş görüşmesine gittiniz. Mülakat kötü geçti. Bu durum sizin başarısınız olduğunuz anlamına gelmez. Belki o gün performansınız düşüktü. Belki görüşme yaptığınız kişinin beklentileri çok yüksektir. Ya da kurumla sizin beklentileriniz birbirinize denk düşmedi. Burada direkt olarak “ben başarısız biriyim” demek ağır bir eleştiridir.

Koşulsuz Kendini Kabul Özellikleri Nelerdir

  • Ellis, koşulsuz kabulün bazı özellikleri olduğunu ifade eder. Bunlar;
  • Bireyin performansı iyi olmasa bile benliğini kararlılıkla kabul etmesi
  • Kendisine ve çabasına saygı duyması
  • Amaçlarına karşı görünen davranışlarını fark ettiğinde dahi kendini kabul etmesi
  • Davranışlarına ve niye bu davranışı ortaya koyduğuna dair saygı duyması
  • Benliğini değil durumu değerlendirmesi
  • Düşünceleri, duyguları ve davranışları ayrı ayrı ele alması

Böylece kişi kendisine dair memnuniyetini ve mutluluğunu fark eder. Hata yapmaktan kaçınmaz. Çünkü asla hata yapmamalıyım düşüncesi bir yerden sonra kaygıyı artırır. Böylece kişi her yaptığı işte tetikte olur. Yüksek performans hedefi yüksek kaygıyı ortaya çıkarır. Böylece kişinin hata yapma olasılığı artar. Ardından ise kendi düşüncesi gerçeği olur: ben başarısız biriyim. Çevresi tarafından kabul edilmediğini düşünür. Oysa ki asıl dikkat edilmesi gereken nokta koşulsuz kendini kabul tanımıdır. Çünkü kişi kendisini bu düşünceye ikna eder.

Koşulsuz Kendini Kabul Kişiyi Nasıl Etkiler

Kişi kendi güçlü ve zayıf yönlerini net olarak fark eder. Böylece daha gerçekçi bakış açısıyla yaşamına devam eder. Neyi daha iyi yaptığını bilir. Böylece öznel bir farkındalık ortaya çıkar. Ellis ve Harper (1997) koşulsuz kendini kabul düzeyi yüksek insanların daha az onay ihtiyacı duyduğunu söyler. Çünkü yaptığı şeylerin sorumluluğunu bu kişi kendi üstlenir. Eğer ki koşulsuz kabul düzeyimiz düşükse depresyon eğilimimiz de o derece yüksektir. Çünkü kişi karşılaştırdığı güç durumlarda direkt olarak kendisini eleştirir. Bu durum ise mutluluk ve doyum düzeyini düşürür. Diğer yandan koşulsuz kendini kabul düzeyi düşük insanlar eleştiriye de kapalıdır. Bu tür durumlarda ortaya çıkan eleştiri kişiyi olumsuz etkiler. Çünkü kendilerine verdikleri değer düşüktür. Bu yüzden olumsuz yargılar tetikleyici olur.

Unutmayın, kendini kabul eden kişiler kendini ispatlamak zorunda hissetmez. Daha çok performanslarını iyileştirmek için yol arar. Böylece içsel bir motivasyon gelişir.

Koşulsuz kendini kabul ;

  • Benlik saygısı,
  • Depresyon
  • Özsaygı
  • Özgüven
  • Anksiyete
  • Narsisizm
  • Mükemmeliyetçilik gibi pek çok duruma direkt olarak etki eder.

Terapide Koşulsuz Kendini Kabul

Terapötik ilişki terapi sürecinin en önemli kısmıdır. Eğer ki danışan ve terapist arasında güven ilişkisi gelişirse psikolojik danışma süreci de o kadar verimli geçer. Bu yüzden koşulsuz kendini kabul terapinin merkezinde yer alır. Bu durumu Rogers (1986) şöyle ifade eder;

Terapist o anda danışan ne olursa olsun ona karşı olumlu yaklaşır. Yargılamayan ve kabul edici bir davranış sergiler. Böylece terapötik hareket devreye girer. Değişim daha kolay gerçekleşir. Danışanın o anki duygusu daha net ortaya çıkar. Böylece danışan korku, öfke, cesaret, sevgi, kibir gibi duygularını ifade eder. Çünkü koşulsuz kendini kabul harekete geçmiştir. Bu yüzden kendisini açma konusunda istekli olur. Terapist bu duruma dikkat eder ve devam ettirirse danışan da kendisini kabul etmeye başlar.

Koşulsuz Kendini Kabul Nasıl Ortaya Çıkar

Diğer pek çok durumda da dolduğu gibi bu durumun da aile yaşantısıyla direkt olarak ilişkisi var. Kişi kendisine dair algıyı bebeklik çağında ortaya çıkarır. Bu dönemde anne ya da bakıcı tarafından karşılanan temel ihtiyaçlar güveni ortaya çıkarır. Bebekte oluşan temel güven kendini kabulü ortaya çıkarır. Bebek bu çağlarda kendisini ne kadar yeterli gördüğünü hisseder. Diyelim ki kendi kendine yemek yemek istiyor. Annesi ya da bakıcısı tarafından “dur yapamazsın, ben hallederim” demek süper anne sendromunu ortaya çıkarır. Bu tür davranışlar bebeğin “ben beceriksizim” algısını pekiştirir. Bu yüzden bebekler olumlu saygı aldığında kendine dair olumlu algı geliştirir.

Diğer bir nokta ise eğitim çağında çocuklarda ortaya çıkan yüksek not algısıdır. Eğer yüksek not alırsam annem beni sever. Bu düşünce ne kadar korkutucu! Çocuk sevilmeyeceğine o kadar inanıyor ki, yüksek not tek çıkış yolu! İşte tam da burada koşulsuz kendini kabul devreye giriyor. Eğer ki çocuk “yüksek not almasam bile ailem beni sever!” demeli. Ancak bunu demesi için ailenin de devreye girmesi gerek. Eğer ki aile çocuğa şartlı sevgiyle yaklaşıyorsa çocuk bu düşünceyi ortaya çıkarır.

Koşulsuz Kendini Kabul Öğrenilir mi ?

Rogers, bu durumun öğrenmeyle ortaya çıktığını ifade eder. Bu durum terapide aşama aşama ortaya çıkar. Çünkü kişi çevresi tarafından reddedilmiştir. Böylece düşüncesi gerçeği olmuştur. Terapide danışan bu öğretisini değiştirir. Önce kendisini dinlemeye başlar, ardından duygularını anlar. Öfkesini ve cesaretini fark eder. Daha önce hiç anlamadığı duygularını açık hale getirir. Utanç verici, yok edici duyguları olduğunu fark eder.

Duygularını fark ettiği anda ise kendini dinlemeye daha çok başlar. Böylece koşulsuz kendini kabul daha net ortaya çıkar. Benim de hata yapma hakkım var! Terapide olumsuz duygu ve yönleri konuştukça koşulsuz kabul sürecine adım adım yaklaşırız.

Burada en önemli durum duygularını fark ederek kendisini yargılamayı bırakmasıdır. Böylece maske takmadan, bilinçli şekilde harekete geçer. Daha az savunmaya geçerek gelişime açık hale gelir. Şunu unutmayalım, duygular bazen çok acı verir. Özellikle yaşantılarla bu duygular pekişmişse bazen katlanmak çok zor olur. Ancak duygularla karşı karşıya gelme cesareti kişinin gelişmesine yardım eder. Terapide iç ve dış uyaranlar ortaya çıkar. Böylece koşulsuz kendini kabul ilmek ilmek işlenir.

Hemen Seans Al

Adleryan Terapide Kullanılan Tekniklere de mutlaka göz atın.

İlgili Makaleler

Bir yanıt yazın

E-posta adresiniz yayınlanmayacak. Gerekli alanlar * ile işaretlenmişlerdir